Die Jahreszeiten (1801) is Haydn's laatste grote werk. Het oratorium is eigenlijk een serie van vier cantates die de achtereenvolgende seizoenen behandelen, te beginnen bij het voorjaar. De tekst is gebaseerd op een bewerking van het Engelse gedicht The Seasons van James Thomson, gepubliceerd in 1726. Baron Gottfried van Swieten, mecenas van Haydn en eerder ook van Mozart, maakte een Duitse versie van het gedicht, dat hij uitbreidde met personen en amoureuze verwikkelingen. De tekst van Van Swieten, waarmee hij naar Haydn toog, was een geromantiseerde beschouwing van het landleven in de 19e eeuw, de wisseling der seizoenen en de deugden van een nijver leven. Haydn, zelf opgegroeid op het Oostenrijkse platteland, vond de tekst eigenlijk maar niets - hij had liever een levensbeschouwelijke, dieper gravende tekst gezien. Op aandringen van Van Swieten begon hij in 1799 niettemin aan zijn compositie, die uiteindelijk twee jaar in beslag nam en hem veel inspanning kostte. Niet alleen door zijn verslechterende gezondheid, maar ook door de opdringerigheid waarmee Van Swieten hem bleef bestoken met muzikale suggesties. Haydn toonde zich echter niet kleinzielig: hij verwerkte in het oratorium al zijn compositorisch kunnen, waardoor het muzikaal van hoog niveau is. Het werk werd in 1801 voor het eerst uitgevoerd in Wenen en was een groot succes. Het duurde niettemin verscheidene jaren voordat het stuk eenzelfde status had bereikt als Haydn's eerdere werk Die Schöpfung. Het werk is gemaakt voor een uitgebreide orkestbezetting (met veel koper en divers slagwerk, maar met bijvoorbeeld ook een klavecimbel), een koor en drie solisten (sopraan, tenor en bas). De solisten vertegenwoordigen de drie hoofdpersonen uit het verhaal: Simon (een boer), Hanne zijn dochter) en Lucas (haar geliefde). De muziek verbeeldt hun leven door de seizoenen heen: het voorjaar, waarin de natuur en de plattelanders zich klaarmaken voor een nieuw groeiseizoen, de drukke zomer met warmte en onweer, de herfst met oogst- en jachttaferelen en ten slotte de winter met zijn verstilde kou en knusheid binnenshuis.